De Nederlandse overheid werkt aan een wetsvoorstel ‘Plan van aanpak witwassen’. De Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt voor massasurveillance door de banken. Het voorstel maakt banken mogelijk om betalingsgegevens van de Nederlanders op één plaats te verzamelen en monitoren.
Bestuurder Autoriteit Persoonsgegevens Katja Mur waarschuwt voor het gevaar van privacyschending doordat de betaalgegevens gemonitord worden. Zo kunnen de banken zien of je hulpbehoevend bent, en aan welke politieke partij of religieuze activiteit je geld doneert. De banken zullen de monitoring moeten uitbesteden aan derde partijen die hun eigen algoritmes gebruiken. Volgens Katja Mur kan dit leiden tot discriminatie en uitsluiting. Wanneer je beschuldigd wordt van witwassen, dan wordt het daarna moeilijk om bij de banken een rekening te openen. Recente voorbeelden zoals de toeslagenaffaire en vrijgesproken Eindhovense verdachten van terrorisme laten zien hoe het systeem nieuwe slachtoffers kan creëren door selffulfilling prophecy.
Registratieplicht is een ander vereiste van deze wetgeving. Zo zijn er ook bedrijven zoals de kringloopbedrijven met enkele vrijwilligers die duizenden goederen dienen te registreren. Gezien de lage prijs van spullen en veelheid aan producten, wordt dit een onuitvoerbare klus. De angst blijft dat zij het niet gaan redden met het huidige aantal vrijwilligers. De branchevereniging vindt deze maatregel zeer overdreven en ongepast. De kringloopwinkels zijn geen kopers, want de burgers schenken hun spullen aan een kringloopwinkel. En welke bedragen zouden deze winkels kunnen witwassen? De brancheorganisatie is bang dat de nieuwe wetgeving een doodsteek is voor de circulaire economie, in tegenstelling tot wat de overheid zegt te willen. De Piratenpartij staat voor minder bemoeienissen van de overheid. Door controlezucht schiet dit wetsvoorstel haar doel voorbij, en de burger wordt daarvan het slachtoffer.
Pejman Darvish-Zadeh
Piratenpartij Eindhoven